چاپ دیجیتال معمولا شامل چاپ حرفه ای در تیراژهای پائین توسط نشر رومیزی و دیگر منابع دیجیتال است که توسط چاپگرهای لیزی و چاپگرهای لارج فرمت و یا جوهرافشان حرفه ای انجام می‌شود. با توجه به این که چاپ دیجیتال دارای هزینه بیشتری برای چاپ هر صفحه در مقایسه با روشهای سنتی مثل افست است ولی این قیمت بالاتر معمولا با صرفه جویی در هزینه های دیگری چون تهیه پلیت های چاپ انجام می‌شوند در تیراژهای کم تعداد جبران پذیر است. چاپ دیجیتال امکان چاپ سریع پس از تقاضا در تیراژ کم را فراهم آورده و امکان تغییر طرح و محتویات آن در هر برگ چاپی را در اختیار می‌گذارد. همچنین در چاپ دیجیتال صرفه جویی در نیروی انسانی و توان رو به گسترش ماشین های چاپ دیجیتال در بالا بردن کیفیت چاپ، پایین آمدن هزینه تمام شده چاپ هر برگ چاپی و بالا رفتن تیراژ در چاپ دیجیتال به این معناست که چاپ دیجیتال در حال رقابت با چاپ افست و حتی پیشی گرفتن از آن می باشد. منظور از چاپ دیجیتال در بازار ، چاپ تونری به وسیله ی انواع چاپگرهای لیزری حرفه ای روی انواع کاغذ می باشد.

در چاپ دیجیتال که در آن دستگاه چاپ به یک کامپیوتر متصل می شود، کامپیوتری که اطلاعات مورد نظر برای چاپ شامل تصاویر و متن و غیره را به دستگاه چاپ دیجیتال فرستاده بعد دستگاه چاپ دیجیتال آنها را چاپ می کند. پس دستگاه چاپ دیجیتال دستگاهی است که به کامپیوتر متصل و اطلاعات را از آن دریافت می کند، مثل پرینترها. نکته قابل توجه این که در روش های رایج هم از فن آوری دیجیتال استفاده می شود اما به معنای وصل بودن آن ها به کامپیوتر به معنای دریافت تمام اطلاعات قابل چاپ نیست. مثلا در چاپ افست ما برای تهیه ی فیلم و زینک و … از فن آوری دیجیتال استفاده می کنیم در ضمن ممکن است یک سری کنترل کننده دیجیتالی در ماشین چاپ باشد ولی این ها یک ارتباط غیر مستقیم است و می توان گفت استفاده غیر مستقیم از فن آوری دیجیتال می باشد. زمانی به یک دستگاه چاپ، چاپ دیجیتال گفته می شود که آن دستگاه اطلاعات را بصورت دیجیتالی و مستقیم دریافت کرده و آن را چاپ کند. دستگاه های چاپ دیجیتال هم دارای انواع مختلفی هستند و دارای تکنولوژی های متنوع می باشند، مثلا پرینتر جوهر افشان، چاپ لیزری در اندازه ها و ابعاد و کارایی های خاص خود، بزرگ و کوچک و همه به یک کامپیوتر وصل هستند.

تفاوت های اساسی چاپ دیجیتال با دیگر روشهای چاپ

چاپ دیجیتال با چاپ افست و لتر پرس تفاوت های اساسی دارد که از جمله این تفاوت‌ها :
– با حذف مراحل پیش از چاپ( لیتوگرافی)، فرآیند چاپ دیجیتال کوتاه تر می باشد.
– در چاپ دیجیتال هزینه چاپ به تعداد نسخه‌های چاپی ارتباطی ندارد و برای هر برگ چاپی هزینه ثابت است.
– در چاپ دیجیتال مواد باطله مثل: کاغذ و مواد شیمیایی کمتر می شود چون لازم به رسیدن به رنگ یا تنظیمات موقع چاپ نیست.
– در چاپ دیجیتال در هر دور چاپ می توانید فایل متفاوتی را چاپ کنید چرا که در این روش از پلیت استفاده نخواهد شد.

کاربردهای چاپ دیجیتال

چاپ در تیراژ محدود
در چاپ دیجیتال به دلیل حذف پلیت و چاپ مستقیم از کامپیوتر به روی سطح چاپی و امکان کالیبراسیون دستگاه امکان چاپ در تیراژ پایین حتی یک نسخه با هزینه کم وجود دارد به همین دلیل این روش چاپ دیجیتال برای مصارفی مثل تهیه نمونه و یا چاپ محصولات کم تعداد و سریع کاربرد زیادی دارد. یک چاپگر دیجیتال برای چاپ میلیون ها برگ ساخته نشده است، بلکه باید بتواند در طول مدت زمان عمر خود نهایتاً هزاران برگ چاپ کند، که البته این کار را خیلی خوب انجام می دهد . بنابراین با توجه به هزینه تمام شده و سرعت کار، چاپ دیجیتال برای چاپ در تیراژ محدود عملیاتی و به صرفه می باشد. البته از سال 2010 فناوری های جدیدی در چاپ دیجیتال بکار گرفته شده که با استفاده از تکنولوژی نانو در جوهر چاپی و همچنین تغییر سیستم پاشش جوهر، دستگاه های دیجیتال جوهر افشان توانستند بسیاری از محدودیت ها را در زمینه سرعت و هزینه تولید از بین ببرند.

چاپ شخصی شده
در چاپ دیجیتال با وجود امکان چاپ در تیراژ محدود شما می توانید هر کدام از سطح چاپی خود را متفاوت با سطوح چاپی قبلی چاپ کنید. مثلأ: می توان کارت تبریک‌های شخصی شده با تصاویر متفاوت یا کارت پرسنلی با طرح های متفاوت از هم را در هر دور به چاپ برسانیم. بخصوص این قابلیت به ما امکان چاپ اطلاعات متغیری خواهد داد. این بدین معناست که می توانیم در هر سطح چاپ خود اطلاعات متفاوتی را چاپ کنیم.

قابلیت‌های منحصر به فرد چاپ دیجیتال

چاپ دیجیتال به طور اساسی با روش‌های چاپ دیگر مانند افست، فلکسو و گراور متفاوت است. این تفاوت از زمانی آغاز می شود که محمل یا واسطه چاپی در این شیوه حذف شده و تشکیل تصویر برای هر نوبت چاپ، مستقل از نوبت قبلی و بعدی خود انجام می شود. حذف واسطه‌های چاپی علاوه بر کاهش هزینه و زمان آماده‌سازی، مفهوم و قابلیت‌های جدیدی برای چاپ دیجیتال ایجاد می کند که به طور عمده در روش‌های دیگر موجود نیست.
در چاپ‌های تیراژ بالا، چاپ عرفی (Conventional) محمل چاپی تولید می شود و کپی های متعددی از آن نمونه و مشابه هم چاپ و برای ایجاد تصاویر مختلف یا تغییرات آن به محمل‌های چاپی جدید نیاز دارد،لازم به ذکر است که در روش دیجیتال بعد از تهیه فایل چاپی و چاپ آن برای کپی کردن نمونه بعدی، تمام کار نیاز به بازسازی دوباره دارد که به چاپ برسد. پس ایجاد تغییرات در کپی جدید امکان‌پذیر می باشد. قابلیت‌های چاپ دیجیتال با دیدگاه چاپ‌های عرفی و پرتیراژ متفاوت است که می تواند مکمل این روش‌ها باشد.

برخی از قابلیت‌های چاپ دیجیتال به شرح زیر است :

چاپ اطلاعات متغیر (Variable Data Printing)
چاپ اطلاعات متغیر از بزرگ‌ترین امکاناتی است که یک جریان کاملا دیجیتال می تواند در اختیار رساند.
زمانی که هر صفحه وارد مرحله چاپ می شود یک کامپیوتر به چاپگر می گوید چگونه اطلاعاتی را که به صورت بیت وارد چاپگر شده‌ است خروجی بگیرد. نه کامپیوتر و نه دستگاه چاپ به اینکه بیت‌ها شبه یکدیگر هستند یا خیر اهمیت نمی دهد. در نتیجه به وسیله یک پایگاه اطلاعات (Data Base) می توان در هر برگ چاپ محتویات متنی و حتی تصویری متفاوت از برگ دیگر به چاپ رساند. به گفته پروفسور فرانک رومانو استاد انستیتوی تکنولوژی روچستر: «چاپ دیجیتال خدمات جنبی می آورد. خدمات جدیدی نظیر پایگاه داده‌رسانی، ارسال اطلاعات شخصی سازی شده جز ارزش‌های افزوده هستند و به همین دلایل است که روند رشد فرایندهای سنتی کند شده و به عکس چاپ دیجیتال رو به پیشرفت است.»

سفارشی ساختن (Customization)
چاپ دیجیتال این امکان را ایجاد می کند که سفارش چاپ مشتری درست بر اساس نیازها و علایق وی تولید شود. این بدین معناست که به عنوان مثال شما می توانید کتابی را برای فردی طبق سلیقه و با نام و مشخصات وی در صفحه تقدیم، تولید کرده و به او اهدا کنید.

مدت زمان آماده‌سازی کوتاه (Short Startup)
از آنجا که هیچ تصویر فیزیکی تا بعد از خروج هر صفحه از دستگاه چاپ وجود ندارد، نیاز به آماده‌سازی نیز وجود نخواهد داشت. به عبارت دیگر آماده‌سازی در دستگاه دیجیتال زمانی اتفاق می افتد که کامپیوتر یک فایل را برای کپی ارسال می کند زیرا تنها در آن زمان مشخص خواهد شد که دستگاه خروجی، هر پیکسل فایل را در کجایی سطح چاپی به چاپ خواهد رساند. باقی مراحل به قدم قبلی یعنی آماده‌سازی فایل و تنظیمات انجام شده روی آن بستگی خواهد داشت.

کاربری آسان ماشین‌های چاپ
در حالی که برای کار با ماشین افست نیاز به یک اپراتور با تجربه و ماهر است تا بتوانیم کاری با کیفیت به چاپ برسانیم، پای ماشین چاپ دیجیتال، نقش اپراتور چندان تاثیرگذار به نظر نمی رسد. اینکه تصویری را کمی پررنگ‌تر یا کم‌رنگ‌تر چاپ کنیم، ورق‌های چاپ شده قبلی را با بعدی ها مقایسه کنیم، در روش دیجیتال هیچ‌ کدام بر روی ماشین چاپ انجام نمی شود. بلکه همه این ملاحظات باید در مرحله پیش از چاپ دیجیتال که همان آماده‌سازی فایل است انجام پذیرد. البته این موضوع چاپ دیجیتال را از تجربه بی نیاز نمی‌سازد ولی نکته محسوس در این میان آن است که تکنولوژی چاپ دیجیتال، چاپ را از حالت بسیار تخصصی خارج ساخته و مشتری نهایی کار چاپی را بیشتر در امور چاپ دخیل ساخته و به چهره چاپ عمومیت بخشیده است.

انواع چاپ دیجیتال بر اساس ابعاد سطح چاپی
انواع چاپ دیجیتال را می­توان از نقطه نظر ابعاد سطح چاپ شونده به سه دسته تقسیم نمود:
– چاپ دیجیتال فرمت متوسط (medium format): حداکثر ابعاد کارهای چاپی A3+ یعنی 33*48 سانتی متر خواهد بود. چاپ دیجیتال در این ابعاد، به شیوه‌های لیزری (تونری)، جوهرافشان و نوری قابل انجام است که بخش عمده‌ای از سفارشات چاپی دیجیتال مانند چاپ کارت ویزیت، بروشور، کاتالوگ، لفاف­های بسته­ بندی، لیبل، عکس، چاپ روی سطوح مختلف و غیره را در برمی گیرد.

– چاپ دیجیتال فرمت بزرگ (Large Format) : ابعاد چاپ در این دسته از A3+ تا عرض 150 سانتی متر را شامل می­ شود که مانند چاپ‌های فرمت متوسط، به شیوه‌های دیجیتال لیزری (تونری)، جوهرافشان یا نوری انجام می­ شود. مورد کاربرد این دسته در سفارشاتی مانند پوستر است که تا عرض 150 سانتیمتر و اغلب برای مصارف فضای داخلی (Indoor) به کار می رود.

– چاپ دیجیتال فرمت عریض (wide format): ابعاد چاپ در این گروه از عرض 150 سانتیمتر تا عرض 500 سانتیمتر را شامل می شود که به دلیل بزرگ بودن ابعاد، این سفارشات بیشتر برای مصارف فضای باز (outdoor) مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین موارد چاپی این دسته در برابر عوامل محیطی مانند نور خورشید و آب مقاوم هستند.

گستردگی و تنوع در ابعاد و سطوح چاپی:
چاپ دیجیتال و به ویژه روش جوهرافشان تنها شیوه‌ای است که قابلیت چاپ در ابعاد بسیار عریض با کیفیت‌های بالا برای مخاطب ایجاد می کند. تنوع و گستردگی ابعاد چاپی به این شیوه از قابلیت‌ چاپ لیبل‌های کوچک در صنعت بسته‌بندی تا انواع متنوع کتاب و بروشور در اندازه‌های مختلف همچنین اعلان‌های عریض تبلیغاتی فضای باز را شامل می شود. از نقطه‌نظر جنس سطح چاپی نیز این شیوه مجموعه وسیعی از انواع کاغذها، به صورت رول و ورق در گرماژهای مختلف، انواع فلکسی، بنر، پارچه و … را برای چاپ به شیوه‌های گوناگون دیجیتال پدید می آورند.

در واقع هیچ شکل دیگری از چاپ تا این حد انعطاف‌پذیر و قابل تغییر نیست. بخشی از انعطاف‌پذیری چاپ دیجیتال ناشی از این واقعیت است که می تواند با دستگاه‌های مختلف موجود در بازار خروجی داشته باشد. سفارش‌دهنده محصول چاپی می تواند از شیوه چاپ لیزری برای شخصی سازی کارت‌ها و بروشورهایش استفاده می کند. در همان حال مخاطبی دیگر، برای تولید اعلان‌ چند متری می تواند شیوه جوهرافشان را برگزیند. به دلیل این تنوع لازم است برای به کارگیری روش‌های مناسب هر سفارش، تفاوت‌های میان این شیوه‌ها و نقاط ضعف و قوت هر کدام را شناخت و از قابلیت‌های آنها در راستای اجرای طرح‌های مختلف استفاده جست.
از نقطه‌نظری دیگر چاپکارانی که سعی می کنند راهکارهای دیجیتال را به کار بندند از مزیت صرفه‌جویی در هزینه‌ها برخوردار می شوند. علاوه بر آن طیف وسیعی از محصولات چاپی را نیز می توان با انتخاب‌های عدیده همراه ساخت.
همچنین چاپ دیجیتال این امکان را فراهم می آورد تا فقط آنچه را که لازم است به چاپ برساند و بدین طریق از صرف هزینه‌های اضافی جلوگیری کند.

کاربردهای چاپ دیجیتال

* چاپ در تیراژ محدود
در چاپ دیجیتال به دلیل حذف پلیت و چاپ مستقیم از کامپیوتر روی کاغذ و امکان کالیبراسیون دستگاه امکان چاپ در تیراژ محدود حتی یک نسخه با هزینه پایین وجود دارد به همین دلیل این روش چاپ دیجیتال برای مصارفی مثل تهیه نمونه و یا چاپ محصولات کم تعداد و سریع کاربرد زیادی دارد. یک چاپگر دیجیتال برای چاپ میلیونها برگ ساخته نشده است، بلکه باید بتواند در طول مدت زمان عمر خود نهایتاً هزاران برگ چاپ کند. که البته اینکار را خیلی خوب انجام می دهد. بنا بر این با توجه به هزینه تمام شده و سرعت کار، چاپ دیجیتال برای چاپ در تیراژ محدود عملیاتی و مقرون به صرفه می باشد. البته از سال 2010 فناوری های نوین در چاپ دیجیتال بکار گرفته شد که با استفاده از تکنولوژی نانو در جوهر و همچنین تغییر سیتم پاشش جوهر، چاپگر های دیجیتال جوهر افشان توانستند بسیاری از محدودیت ها را در زمینه سرعت و هزینه تولید کنار بزنند.

*چاپ شخصی شده
در چاپ دیجیتال با توجه به وجود امکان چاپ در تیراژ محدود شما می توانید هر نسخه از محصول چاپی خود را متفاوت با نسخه قبلی چاپ کنید. به عنوان مثال شما می توانید کارت تبریک‌های شخصی شده با تصاویر مختلف و یا کارت پرسنلی با طرحهای مختلف را در هر دور چاپ کنید. همچنین این قابلیت به شما امکان چاپ اطلاعات متغیر را می دهد. یعنی می توانید در هر نسخه چاپی خود اطلاعات متغیری را چاپ کنید این اطلاعات می تواند شماره سریال و یا نام گیرنده و یا تصویر هر فرد باشد.